Συγνώμη που το λέω, αλλά πραγματικά αυτό σκεφτόμουν. Έχω μια ομάδα από φίλους που μιλάω για τα πάντα. Γιατί να πληρώνω έναν ξένο;
Ήταν μία από τις πρώτες φράσεις που άκουσα από τον Νίκο* στην πρώτη μας συνεδρία. Η ερώτησή του δεν ήταν προκλητική – ήταν απόλυτα ειλικρινής. Και είναι μια ερώτηση που ακούω συχνά στο γραφείο μου.
Όλοι μας γνωρίζουμε τη δύναμη μιας φιλικής συζήτησης. Το να ανοιγόμαστε, να μοιραζόμαστε το βάρος μας και να ακούμε ότι «δεν είμαστε μόνοι» είναι ανεκτίμητο. Οι φίλοι μας είναι το ασφαλές λιμάνι, οι σύμμαχοί μας στις δυσκολίες της ζωής.
Αλλά υπάρχει μια θεμελιώδης διαφορά μεταξύ της ανακούφισης που προσφέρει μια φιλική συζήτηση και της θεραπευτικής διαδικασίας.
Ανακούφιση εναντίον Μεταμόρφωσης
Όταν μιλάμε σε έναν φίλο, ο στόχος είναι συχνά η άμεση ανακούφιση. Ο φίλος μας προσφέρει συμπάθεια, συμβουλές από τη δική του εμπειρία και, τις περισσότερες φορές, μας επιβεβαιώνει σε αυτό που ήδη θέλουμε να ακούσουμε. «Έχεις δίκιο», «Ο άλλος ήταν λάθος», «Άστον να πάει».
Αυτό είναι σαν παυσίπονο – και το παυσίπονο είναι απαραίτητο.
Ο ψυχοθεραπευτής όμως δεν είναι εκεί μόνο για το παυσίπονο. Είναι εκεί για να εντοπίσει την πηγή του πόνου και να σας βοηθήσει να την αντιμετωπίσετε. Ενώ η συζήτηση με έναν φίλο μπορεί να τελειώσει με το «Τι να κάνουμε, έτσι είναι η ζωή…», η ψυχοθεραπεία ξεκινά από εκεί και ρωτά: «Γιατί είναι έτσι η ζωή για εσάς; Και πώς μπορούμε να το αλλάξουμε;»
Τι προσφέρει η εξειδικευμένη θεραπευτική προσέγγιση
1. Ο Αμερόληπτος, Ασφαλής Χώρος
Οι φίλοι σας αγαπούν, και αυτό είναι υπέροχο. Αλλά η συναισθηματική τους εμπλοκή σημαίνει ότι μπορεί να κρίνουν (ακόμα και αν δεν το δείχνουν), να αγχώνονται για εσάς ή να έχουν τα δικά τους συμφέροντα στην ιστορία σας.
Ο ψυχοθεραπευτής είναι αμερόληπτος, ουδέτερος και απόλυτα εχέμυθος. Εδώ μπορείτε να εκφράσετε οτιδήποτε – τις πιο «παράξενες», ντροπιαστικές ή φοβιστικές σκέψεις σας – χωρίς φόβο κρίσης. Η επιστημονική έρευνα έχει αποδείξει ότι αυτή η «μη-κριτική αποδοχή» αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο της θεραπευτικής αλλαγής.
2. Κατανόηση των Ψυχολογικών Μοτίβων
Ένας φίλος μπορεί να σας πει τι θα έκανε στη θέση σας. Ένας ψυχοθεραπευτής, μέσω των εξειδικευμένων γνώσεων του, σας βοηθά να κατανοήσετε τα δικά σας μοτίβα σκέψης και συμπεριφοράς.
Βλέπει πώς το παρελθόν επηρεάζει το παρόν, πώς οι αμυντικοί μας μηχανισμοί μας προστατεύουν αλλά ταυτόχρονα μας εμποδίζουν, και σας καθοδηγεί να ξετυλίξετε το κουβάρι των δυσκολιών σας.
3. Εκμάθηση Εργαλείων για τη Ζωή
Οι φίλοι προσφέρουν συμβουλές. Ο ψυχοθεραπευτής σας εξοπλίζει με εργαλεία. Σας διδάσκει πώς να:
- Αναγνωρίζετε δυσλειτουργικές σκέψεις
- Διαχειρίζεστε το άγχος και το στρες
- Βελτιώνετε την επικοινωνία σας
- Ρυθμίζετε τα συναισθήματά σας
Αυτά δεν είναι απλά «κολπάκια». Είναι δεξιότητες ζωής που, μόλις κατακτηθούν, εμποδίζουν την επιστροφή των προβλημάτων. Είναι η διαφορά μεταξύ του να σας δώσουν ένα ψάρι και του να σας μάθουν να ψαρεύετε.
Γιατί χρειαζόμαστε και τα δύο
Οι φίλοι σας είναι ζωτικής σημασίας για την ψυχική σας υγεία. Να τους έχετε πάντα κοντά σας. Να απολαμβάνετε τις συζητήσεις, την κατανόηση, την αγάπη τους.
Ωστόσο, αν παρατηρείτε ότι:
- Το ίδιο πρόβλημα επαναλαμβάνεται συνεχώς
- Οι συμβουλές των φίλων, αν και καλοπροαίρετες, δεν φαίνεται να αποδίδουν
- Νιώθετε ότι έχετε «κολλήσει» σε μια κατάσταση
…τότε ίσως είναι η ώρα να σκεφτείτε έναν εξειδικευμένο οδηγό.
Η διαφορά που κάνει η εξειδίκευση
Η ψυχοθεραπεία δεν είναι απλώς μια συζήτηση. Είναι μια συνεργατική, επιστημονικά τεκμηριωμένη διαδικασία που στοχεύει όχι μόνο στην ανακούφιση του συμπτώματος, αλλά στη ριζική του αντιμετώπιση και στην ενδυνάμωσή σας για το μέλλον.
Δεν αντικαθιστά τις φιλίες – τις συμπληρώνει. Η κάθε μία έχει τη δική της πολύτιμη, αλλά διαφορετική, προσφορά στη ζωή μας.
Σημείωση: Το όνομα άλλαξε για λόγους εμπιστευτικότητας.
Αν αναρωτιέστε αν η ψυχοθεραπεία θα μπορούσε να σας βοηθήσει, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μου για μια πρώτη συζήτηση.
Βιβλιογραφία
Gelso, C. J., & Hayes, J. A. (1998). The psychotherapy relationship: Theory, research, and practice. John Wiley & Sons Inc.
Hofmann, S. G., Asnaani, A., Vonk, I. J., Sawyer, A. T., & Fang, A. (2012). The efficacy of cognitive behavioral therapy: A review of meta-analyses. Cognitive therapy and research, 36(5), 427-440.
Rogers, C. R. (1957). The necessary and sufficient conditions of therapeutic personality change. Journal of consulting psychology, 21(2), 95.d satisfaction in established romantic relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 116(2), 237–258. https://doi.org/10.1037/pspi0000148